3 minuten leestijd

Aanwezigheid ‘zenuwcel-eiwit’ aanwijzing voor hersencelschade

8 juni 2020

De aanwezigheid van een bepaald zenuwcel-eiwit in het bloed van mensen met MS, vertelt mogelijk iets over de ontsteking van zenuwcellen en de toekomstige achteruitgang in de vroege stadia van de ziekte. Dat blijkt uit een Tsjechische studie, gepubliceerd in Multiple Sclerosis Journal.

MS is een neurodegeneratieve auto-immuunziekte. De myelineschede – de laag om de zenuwvezels die bescherming biedt en isoleert – wordt verwoest, wat leidt tot ontstekingen en zenuwschade.

sNfL

De aanwezigheid van het eiwit, dat ‘serum neurofilament light chain’ (sNfL) heet, was eerder al bekend als een aanwijzing voor schade aan zenuwvezels (axonen). De hoeveelheid van sNfL in het bloed, geeft volgens studies een aanwijzing voor het aantal laesies in het brein en de mate van verlies aan breinvolume (hersenatrofie). Maar studies die aantonen dat sNfL een aanwijzing is voor ziekteactiviteit en neurodegeneratie bij MS over de lange termijn, waren er nog niet.

Daarom vergeleek een international team van onderzoekers de hoeveelheid van sNfL in het bloed bij 172 mensen met MS (gemiddelde leeftijd 29) in het begin van hun MS. Ze werden 3 jaar lang iedere 3 maanden klinisch onderzocht en kregen jaarlijks een MRI-scan.

Sterke relatie

Er bleek een sterke relatie te zijn tussen de hoeveelheid sNfL in het bloed en de grootte van alle laesies op de MRI (zowel nieuwe actieve ontstoken laesies als oudere laesies met volledige zenuwcelschade). Ook bleek er een relatie te zijn met het totale aantal laesies in de hersenen.

De hoeveelheid sNfL bleek ook een voorspeller te zijn van neurodegeneratie, dat uiteindelijk leidt tot verlies van hersenvolume.
Breinvolumeverlies na 48 maanden
Er werd geen relatie gevonden tussen percentuele verandering van de hoeveelheid sNfL en hersenvolumeverlies gedurende drie jaar. Maar de eerste hoeveelheid sNfL tijdens de eerste fase van MS had wel een relatie met breinvolumeverlies na 48 maanden, volgens de onderzoekers.
Het lijkt er dus op dat schade die optreedt aan zenuwcellen in het begin van de ziekte, een grote impact kan hebben op neurodegeneratie over langere tijd.

Status van MS

Het onderzoek liet ook zien dat de hoeveelheid sNfL in het bloed overeenkwam met de status van de MS. Mensen met geen bewijs van ziekteactiviteit (ook wel NEDA-3 genoemd; No Evidence of Disease Activity), hadden minder sNfL dan mensen met een actieve ziekte. Mensen met MS bij wie symptomen optraden binnen drie jaar na de eerste testen, lieten hogere waarden van sNfL zien tijdens de vervolgbezoeken, dan de mensen die hun NEDA-3 status bleven behouden.

Voortdurende ontsteking

“sNfL is een aanwijzing voor neuro-inflammatie en een voorspeller van neurodegeneratie”, concludeerden de onderzoekers. Verhoogde waarden van sNfL in beginnende MS duidt op een proces van voortdurende ontsteking van zenuwcellen, zichtbaar door de opstapeling van laesies. Daarbij duidt sNfL ook op toekomstige breinatrofie.
Door deze studie en resultaten, denken de onderzoekers dat sNfL geschikt is als aanwijzer (marker) van ziekteactiviteit bij MS en als eindpunt in wetenschappelijk onderzoek.

Bron:

Serum neurofilament light chain reflects inflammation-driven neurodegeneration and predicts delayed brain volume loss in early stage of multiple sclerosis - Barbora Srpova et al. , First Published January 21, 2020 Research Article.
https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1352458519901272