Oorzaken MS besproken op Nationale MS Dag 2022

Ook al is er steeds meer bekend over multiple sclerose, toch is één belangrijke vraag nog altijd niet beantwoord: hoe ontstaat MS? Tijdens de Nationale MS Dag op 6 november 2022 vertelden onderzoekers Marvin van Luijn en Antonio Luchicchi van het Amsterdam UMC over twee verschillende theorieën waar onderzoek naar wordt gedaan.

Assistent-professor Marvin van Luijn vertelde over de klassieke theorie. Deze wordt de ‘outside-in’-theorie genoemd. Hierbij gaat men ervanuit dat MS veroorzaakt wordt door een op hol geslagen immuunsysteem. Het lichaam richt zich tegen zichzelf. Maar waarom doet het dat?

Een belangrijk rol lijkt hierbij weggelegd voor één type virus dat zich nestelt in de afweercellen en zich daarin ook schuil blijft houden: het Epstein-Barrvirus. Dit virus veroorzaakt de ziekte van Pfeiffer. Een groot deel van de mensen, zo’n 90 procent, heeft dit virus in het lichaam zitten. “Uit onderzoek onder Amerikaanse militairen, blijkt dat alle deelnemers die MS ontwikkelden het virus hadden”, vertelde Van Luijn. “Omdat het virus zich nestelt in de B-cel (een afweercel, red.), kan het als een soort paard van Troje in het centrale zenuwstelsel terechtkomen.”

Hoe het virus daarvoor zorgt en waarom sommigen wel MS ontwikkelen en anderen niet, daar moet nog veel onderzoek naar worden gedaan. “Het lijkt een samenspel van allerlei factoren dat die B-cel uit de bocht vliegt”, legde Van Luijn uit. “Het lijkt er zelfs op dat kleine stukjes dna bij mensen met MS door het virus veranderd zijn. Zo wordt de B-cel van een beschermer een boosdoener.”

De inside-out theorie is een nieuwere manier van denken over de oorzaak van MS, vertelde assistent-professor Antonio Luchicchi. Hij noemde het centraal zenuwstelsel ‘de ketel van ons lichaam’. Hij vergeleek de zenuwen met de buizen die warm water vervoeren. “In je brein zorgt de isolatie rondom je zenuwen voor perfectie communicatie in je lichaam. Die isolatie heet myeline. Bij MS wordt myeline afgebroken, maar de vraag is natuurlijk waarom dit gebeurt.”

Luchicci legde uit dat bij de inside-outtheorie niet gedacht wordt dat MS begint bij het immuunsysteem. “Het immuunsysteem is niet de aanstichter. Wij denken dat er iets gebeurt met de myeline. Dat begint vrij te zwemmen en dan komt het immuunsysteem in actie om die myeline op te ruimen.” Luchicci legde uit dat het belangrijk is om de volgorde te weten van wanneer er wat gebeurt bij het ontstaan van MS. Zodat op het juiste moment kan worden ingegrepen. “Wat de aanstichter echt is, zijn we nu aan het onderzoeken.” Daarbij wordt gekeken naar het mechanisme dat zit achter het ontstaan van zogeheten myelineblaren.