Veroorzaakt MS stemmingswisselingen?

 Omgaan met MS symptomen • Artikel

We hebben allemaal weleens last van een slecht humeur. Vaak is daar dan ook een specifieke reden voor. Bij sommige mensen verandert het humeur in extreme mate en zonder specifieke reden. We spreken dan van stemmingswisselingen. Vaak gaat dat samen met intense positieve en negatieve emoties die elkaar soms snel opvolgen.

Stemmingswisselingen worden veroorzaakt door verschillende zaken. Het gezond verstand weet dat weinig slaap, te veel suiker of cafeïne, het gebruik van alcohol, bijwerkingen van medicatie, het niet goed managen van pijn, stressvolle levensgebeurtenissen (trouwen, ontslagen worden, een geliefde verliezen) kan leiden tot extreme emotionele veranderingen.

Vrouwen ervaren stemmingswisselingen als direct gevolg van een verandering in hormonen gedurende hun leven. Vergelijkbare hormonale veranderingen, zoals wisselingen in het testosteronniveau, dragen ook bij mannen bij aan stemmingswisselingen.

Wanneer moeten we ons zorgen maken? Dr. Nancy Donovan, leraar Psychiatry op Harvard, legt uit dat “stemmingsgerelateerde symptomen kunnen verschijnen en verdwijnen als reactie op dagelijkse stressfactoren.” Ze voegt er echter aan toe, dat wanneer de symptomen “voor lange tijd optreden, significante pijn en ongemak veroorzaken of je dagelijks functioneren beïnvloeden, het een indicatie is om hulp te zoeken.”

Het blijkt dat stemmingswisselingen veel voorkomen bij mensen met MS en veroorzaakt worden door zowel neurologische als psychologische veranderingen.
Volgens klinisch neuropsycholoog Dr. Annie Hickox (die vragen beantwoordt voor MS Society website) kunnen stemmingswisselingen optreden als emotionele reactie op de ziekte, of als onderdeel van depressie en angst. Soms kan MS de emotionele controlecentra van de hersenen aantasten. “Stemmingswisselingen kunnen zomaar verschijnen, het kan daarom erg moeilijk zijn om specifieke aanleidingen te ontdekken die de wisselingen veroorzaken. Vermoeidheid is een vaak voorkomende oorzaak van humeurigheid en kan een rol spelen bij je stemming.”
Voor sommige mensen kunnen de triggers die kunnen leiden tot een MS-relapse (schub), zoals extreme temperaturen en extreme prikkelingen van de zintuigen, ook de oorzaak zijn van stemmingswisselingen. Maar stemmingswisselingen kunnen ook veroorzaakt worden door negatieve denkpatronen die niet aan MS gerelateerd zijn.

Als stemmingswisselingen echt invloed hebben op je leven, moet je eerst het volgende uitsluiten:

• Depressie komt voor bij ongeveer de helft van mensen met MS, zowel als een gevolg van de diagnose als een symptoom bij de ziekte.
• Angst betreft ook ongeveer 50% van de mensen met MS, ofwel gekoppeld aan depressiviteit ofwel op zichzelf. Leven met de onzekerheid en onvoorspelbaarheid van MS kan leiden tot overmatig zorgen maken, toename in pijn, en gedrag dat de gezondheid negatief beïnvloedt, zoals veel alcohol drinken.
• Pseudobulbair effect is een neurologische aandoening die gekenmerkt wordt door niet te controleren emoties. Deze mensen hebben last van onvrijwillige of oncontroleerbare aanvallen van huilen, lachen, gapen of andere emotionele uitingen. MS-laesies die de communicatie tussen specifieke gebieden in het brein verstoren, kunnen hiervoor zorgen.

Als je je zorgen maakt, kun je jouw stemmingswisselingen het beste met je neuroloog bespreken. Hij of zij kent jouw situatie beter dan wie dan ook, naast jou zelf. Samen kunnen jullie dan bepalen of deze stemmingen normaal zijn, of duiden op iets anders.

Als je hebt vastgesteld dat jouw veranderingen van stemming niet ernstig zijn, kijk dan of je een van de volgende dingen kunt doen om je stemming te verbeteren of te stabiliseren:

• Beter slapen
• Gezond eten
• Frisse lucht en zonneschijn
• Meer lichaamsbeweging

Hou je van mensen om je heen? Zoek dan vrienden en familie op die je energie geven. Als je wat minder sociaal bent aangelegd, kan het helpen om bijvoorbeeld tijd door te brengen in de natuur of in het gezelschap van een huisdier.

Dagelijkse stress kan ook stemmingswisselingen veroorzaken. Je werk, het ouderschap en relaties kunnen veel van je vergen en emotionele roller-coasters veroorzaken met weinig ruimte voor zelfzorg en herstel. Begin met ‘effectief stressmanagement’ als stress bij jou zorgt voor verandering van stemming.  

Een eenvoudige manier om hiermee te beginnen is om je stemming bij te houden in een dagboek. Hierdoor vergroot je je zelfbewustzijn en kun je ontdekken wat bij jou stress veroorzaakt, zodat je dat kunt gaan vermijden. Daarnaast is het bijhouden van ‘goede en mooie dingen’ in een dagelijks dankbaarheidsdagboek een mooie manier om je stemming te verbeteren.

Als laatste is het goed om tijd te reserveren voor dagelijkse ontspanning. Als we ons altijd relaxed zouden voelen, zouden we ons geen zorgen hoeven te maken over stemmingswisselingen. Probeer yoga-ademhaling, het luisteren naar muziek, eenvoudige rek- en strekoefeningen, aromatherapie of een lekker warm bad.