Ouder worden met MS

 Omgaan met MS symptomen • Artikel

De meeste mensen krijgen de diagnose multiple sclerose (MS) als ze in de twintig of dertig zijn. Dankzij de toename in levensverwachting in het algemeen en de grotere beschikbaarheid van behandelingen voor MS, zijn er steeds meer oudere mensen met MS.^1,2  Onderzoek suggereert zelfs dat meer dan de helft van de mensen met MS nu 50 jaar of ouder is.¹ 
 
Heb je net de diagnose MS? Dan kan dit artikel je helpen om je voor te bereiden op hoe MS kan veranderen als je ouder wordt. We laten je zien wat de positieve kanten zijn van ouder worden en wat jij kunt doen om je hersenen zo gezond mogelijk te houden als je ouder wordt.

Als mens ervaren we natuurlijk allerlei veranderingen als we ouder worden. Ons uiterlijk verandert, onze kracht en uithoudingsvermogen nemen af, we krijgen problemen met beweging, met geheugen, ons zicht en gehoor wordt langzaamaan slechter. Het zijn slechts een paar voorbeelden van de lichamelijke en mentale veranderingen waarmee we te maken krijgen.¹ Aandoeningen als artritis, hoge bloeddruk, osteoporose (dat zorgt voor zwakke en breekbare botten) en hartklachten komen vaker voor als je ouder wordt.¹ 
 
Zelfs zonder MS kan het moeilijk zijn om je aan deze veranderingen aan te passen. Maar je vraagt je misschien ook af hoe je MS zich gaat ontwikkelen door de jaren heen. En welke invloed het ouder worden hierop heeft. De meeste oudere mensen met MS hebben een progressieve vorm van de ziekte, die zich of langzaam heeft ontwikkeld sinds de diagnose (primair-progressieve MS), of waarbij eerst sprake was van relapsing-remitting MS die is overgaan in secundaire-progressieve MS. 

Dat betekent dat mensen met MS niet alleen moeten leren omgaan met veranderingen die met het ouder worden te maken hebben, maar ook met verslechterende MS-symptomen.¹ Het kan ook lastig zijn om onderscheid te maken tussen symptomen die horen bij ouder worden en symptomen die bij MS horen.¹ Het is daarom belangrijk dat je met je neuroloog praat over veranderingen in je symptomen. Om er zeker van te zijn dat er ook aandacht (en wanneer nodig behandeling) is voor aandoeningen die horen bij het normale verouderingsproces.¹

Aangezien MS een auto-immuunziekte is en de mensen die het hebben steeds ouder worden, is het belangrijk om onderzoek te doen naar de invloed van ouder worden op MS. Uit onderzoek blijkt dat mensen met MS te maken hebben met leeftijdsafhankelijke veranderingen in een immuunsysteem dat al vroegtijdig aan het verouderen is.

Het is goed om te weten dat de veroudering van het immuunsysteem het risico op infecties kan vergroten. Infecties zijn een bekende ‘trigger’ voor MS-symptomen.^5,6 Het is daarom goed om bewust te zijn van de toenemende risico’s van infecties als je ouder wordt en deze proberen te voorkomen waar mogelijk.⁶ Simpele maatregelen, zoals het regelmatig wassen van je handen en het met je arts bespreken welke vaccinaties relevant voor jou zijn, kunnen het risico verkleinen en helpen langer gezond te blijven.6 

Vaak wordt er op een negatieve manier gesproken over ouder worden. Maar ouder worden gaat gepaard met meer inzicht en levenservaring. En dit geldt nog meer voor mensen met MS. Zij hebben door de jaren veel geleerd over hun aandoening en hoe ze daar het beste mee om kunnen gaan. De belangrijkste voordelen van ouder worden met MS zijn:¹

• Betere zelfmanagement van symptomen 
• Meer kennis van je eigen MS – wanneer je moet rusten of om hulp moet vragen 
• Meer kennis van MS bij je vrienden en familie 
• Mensen hebben meer begrip en geduld voor oudere mensen met een beperking 

Het is nooit te laat om jezelf goede gewoonten aan te leren die helpen om het verouderingsproces zo soepel mogelijk te laten verlopen. We hebben een lijstje gemaakt van stappen die je kunt nemen om je leefstijl te verbeteren en de gevolgen van ouder worden zo klein mogelijk te maken.

Als onderstaande lijst wat overweldigend is, hebben we goed nieuws: je hoeft niet alles in één keer te doen. Kies iets uit waarbij je je prettig voelt en probeer gaandeweg nog meer gezonde gewoontes in je leven te brengen. 
 
Eet gezond¹ 

• Even los van MS: gezonde en goed uitgebalanceerde voeding is belangrijk voor iedereen die gezond en energiek wil blijven. Voeding met weinig verzadigd vet, en veel fruit, groenten en vette vis is een goede manier om te beginnen. We begrijpen dat vette, zoete en zoute voeding moeilijk te vermijden zijn, maar probeer ze waar mogelijk te beperken. En vergeet niet om veel water te drinken! 

 
In deze video vertelt diëtiste Jelske over voeding en MS.
 
Blijf actief¹ 

• Wees gerust, actief blijven betekent niet dat je iedere dag 10 kilometer moet gaan hardlopen. Maar een zeker niveau van beweging iedere dag is belangrijk voor zowel je lichamelijke als mentale gezondheid. Bouw activiteiten in je dagelijkse routine in – wat voor inspanning en hoe zwaar hangt af van je leeftijd en de wijze waarop MS van invloed is op je beweging. Maar het kan iets simpels zijn als in de tuin werken, een ommetje maken of eenvoudige yoga-oefeningen. 

 
Op zoek naar ideeën hoe jij in beweging kunt blijven? We zetten een aantal bewegingsprogramma’s voor je op een rij.
 
Blijf contact houden¹ 

• Contact blijven houden met vrienden en familie is superbelangrijk voor je mentale gezondheid. Sociale contacten onderhouden kan helpen om je hersenen gezond te houden. Met de mensen om je heen kun je je zorgen bespreken en ze in perspectief zetten. Als je op zoek bent naar gelijkgezinden, kijk eens of je ergens vrijwilligerswerk kunt doen of sluit je aan bij een groep om anderen te vinden die jouw interesse en hobbies delen. 

 
Maak plannen voor de toekomst¹ 

• Het is heel normaal om je zorgen te maken over de toekomst. Maar plannen maken geeft je het gevoel een beetje controle te hebben over wat er gaat komen. Probeer plannen te maken voor situaties die kunnen voorvallen en die je regelmatig bezighouden. Ook al zal het misschien nooit zover komen, het kan je zorgen een beetje wegnemen als je weet hoe je met deze situaties om zult gaan als ze wél gebeuren. 

 
We weten dat het niet altijd makkelijk is om vooruit te denken. Maar het is belangrijk dat je de informatie krijgt die je nodig hebt om een zo mooi mogelijke toekomst voor jezelf te bouwen. Als je je zorgen maakt over de gevolgen van ouder worden op je MS op de lange termijn, of hoe je MS kan veranderen, praat dan met je neuroloog of MS-verpleegkundige. Zij kunnen wellicht je zorgen wegnemen en je begeleiden naar de toekomst.