Praten en slikken

Tussen de 40% en 50% van de mensen met MS hebben op een bepaald moment last van spraakproblemen. Soms komen en gaan deze problemen, of komen ze alleen tijdens een relapse. Veranderingen in spraak zijn meestal mild en zullen er waarschijnlijk niet voor zorgen dat je niet meer begrepen wordt.

Spraakproblemen kunnen onder andere bestaan uit:

• Onduidelijk of langzamer praten
• Een zwakkere of zachtere stem
• Lange pauzes tussen woorden
• Problemen hebben met het vinden van de juiste woorden

Je kan doorverwezen worden naar een logopedist, die samen met jou erachter probeert te komen waar je spraakprobleem precies uit bestaat. Het kan bijvoorbeeld komen door spierstijfheid of spasticiteit.
Er zijn behandelingen die je helpen om deze symptomen te verbeteren. De logopedist kan je bijvoorbeeld een aantal oefeningen leren, waarmee je bepaalde spieren kunt versterken. Of waarmee de beweging van je kaak, tong of lippen verbeterd wordt. Het kan ook helpen om een makkelijkere manier van praten te vinden. Bijvoorbeeld in kortere zinnen.

Praat met je neuroloog als spraakproblemen een negatieve invloed hebben op jouw kwaliteit van leven.

Deze tips kunnen je helpen bij spraakproblemen:

• Gebruik nieuwe technologie; als je het niet kunt zeggen, stuur een e-mail of appje.
• Demp andere geluiden wanneer je iets wilt zeggen. Zet bijvoorbeeld het geluid van je tv of radio uit.
• Zorg ervoor dat je de volledige aandacht hebt van de persoon met wie je praat.
• Maak je niet druk wanneer je iets moet herhalen.
• Als het kan, probeer een gesprek face-to-face te voeren. Lichaamstaal kan je helpen.
• Als je niet op een woord kunt komen, noteer wat je probeert te zeggen en kom daar later op terug.
• Geef jezelf meer tijd om een woord te vinden. Dit helpt anderen te begrijpen wat je wilt zeggen.

Je kunt last krijgen met slikken, wat we ook wel dysfagie noemen. Slikproblemen komen bij ongeveer een derde van de mensen met MS voor. Ze kunnen onder andere bestaan uit:

• Moeite met kauwen
• Eten dat vast blijft zitten in je keel
• Eten of drinken dat terug omhoogkomt
• Het gevoel dat je eten erg langzaam daalt
• Hoesten tijdens of na het eten
• Te veel speeksel

Je kunt doorverwezen worden naar een logopedist als je slikproblemen ervaart. Slikken is een vrij complex proces. De logopedist kan samen met jou onderzoeken waar het misgaat en kan je helpen manieren te vinden om ermee om met slikproblemen om te gaan.

Dit kan bijvoorbeeld zijn:

• Een goede houding aannemen tijdens de maaltijd en 30 minuten erna
• In een ontspannen omgeving eten om je spieren beter te laten werken
• Niet haasten; langzaam eten helpt je om je te concentreren
• Goed kauwen
• Tussen de happen door iets drinken
• Niet praten tijdens het eten
• Alleen voedsel eten dat voor jou de juiste structuur heeft

1. Speech. MS Society UK. Available at: https://www.mssociety.org.uk/what-is-ms/signs-and-symptoms/speech. Last accessed: July 2022.
2. Speech difficulties. MS Society UK. Available at: https://www.mssociety.org.uk/ms-resources/speech-difficulties-booklet. Last accessed: July 2022.
3. Managing speech problems. MS Society UK. Available at: https://www.mssociety.org.uk/what-is-ms/signs-and-symptoms/speech/managing-speech-problems. Last accessed: July 2022.
4. Swallowing problems in MS. MS Society UK. Available at: https://www.mssociety.org.uk/what-is-ms/signs-and-symptoms/swallowing/about-swallowing-problems. Last accessed: July 2022.
5. Managing swallowing problems. MS Society UK. Available at: https://www.mssociety.org.uk/what-is-ms/signs-and-symptoms/swallowing/managing-swallowing-problems. Last accessed: July 2022.